Alles is politiek, maar politiek is niet alles...

Vrijdag 17 januari was er tijd ingeruimd voor groepswerk. De presentaties van de drie groepen (landbelofte; conflict en verzoening; messiasbelijdende Joden) moesten worden voorbereid en ‘s avonds zouden we elkaar daarover informeren. Dus: aan het werk. De subgroep Messiasbelijdende Joden was al snel klaar doordat twee de aftrap hadden gegeven waarna de anderen het spel compleet maakten. Er was een gedegen presentatie door hen allen tevoorschijn getoverd die vast de benodigde studiepunten binnen kon halen. In elk geval: om elf uur kon onze chauffeur -na een week- de bus naar de garage brengen. Dat was achter de rug! Eerst genoten we nog van het cabaret-optreden van Arjan! Dat hadden we nog achter de hand zou het die avond niks worden....

We waren nu vrij om te doen die middag wat we wilden. Met een subgroep binnen de subgroep zouden we naar de Oude Stad wandelen. Eerst natuurlijk van het uitzicht genieten vanaf het dak van ons eerste klas hotel. Dat mag er namelijk zijn! Was er verder in ons klooster nog veel te wensen, de ‘view’ vanaf het dak op Jeruzalem overtreft alles en maakt veel goed. We besloten daarna naar de oude stad te lopen via het Arabische dorpje Silwan. Een gewaagde onderneming, wisten we, want het was er nog al eens onrustig. Na enkele honderden meters in het dorpje te zijn afgedaald dachten we het al te merken. We sloegen bijna op de vlucht voor kleine kinderen die tegen ons begonnen te schreeuwen. Onze interpretatie was dat ze het niet wenselijk vonden dat we verder hun dorp binnen gingen. Onze biezen maar pakken? Nee, het bleek ons verkeerde vijandsbeeld. De kinderen wilden ons alleen maar vertellen dat we daar niet verder konden komen omdat het de verkeerde weg was. De juiste weg was in een andere richting. Ons vijandsbeeld viel helemaal aan gruzelementen toen een beleefde Arabier zijn auto uitkwam en ons lopend voorging door een smalle steeg en wij zo waar op de plek kwam die we hadden beoogd. En: hij hoefde zelfs geen fooi! Wat een vriendelijkheid! Ook dominees hebben nog veel te leren.

In het centrum van het dorpje Silwan bewonderden wij de Siloampoel en de ingang van de gemaakte verbinding uit de tijd van koning Hizkia naar de Gichonbron. Meer dan 553 meter lang! Je komt dat alles tegen in 2 Koningen 18:13-19:37; 2 Kronieken 32 en Jesaja 36-37. En wat de poel en de bon betreft ook in Johannes 7.
Verderlopend naar Jeruzalem passeerden we de Stad van David, of het voormalige Jebus. Voor degenen onder ons die al meer dan eens in Israel waren geweest, was ook dit een openbaring. Lange tijd was deze locatie namelijk slecht bereikbaar door de onrust. Nu was dat het tegendeel en was er zo’n beetje de hele omgeving gerenoveerd. Het bleek ook dat nogal wat Joden daar waren neergestreken. Dat waren z.g. Joodse settlers in het Arabische dorpje Silwan. We werden vriendelijk uitgenodigd bij een van hen even binnen te komen. Voor 1948 hebben hier Joden gewoond, werd ons verteld/ Wie er na 1948 tot en met 1967 hebben gewoond laat zich raden. En ook wie er al die eeuwen daarvoor hebben gewoond. De archeologie is in Israel namelijk ook politiek. Ieder baseert zich op de laag waarvan hij of zij denkt dat het bewijs geleverd kan worden van zijn gelijk... Doorgraven maakt de discussies eindeloos. En het wordt bovendien altijd een politieke discussie. Wie waren er het eerst? Zij? Wij? We zullen ons niet aan een antwoord wagen. Toegegeven moet worden dat de city of David en omstreken er prachtig uitziet en je je er nu beter en veiliger kunt bewegen.

We liepen door naar de oude stad om eerst maar eens te lunchen bij Jeruzalems beste Falaffel-restauarant Abu Shukru nabij de vijfde statie van Simon van Cyrene. Van generatie op generatie wordt daar de heerlijkste choumous gemaakt. Dat het restaurant vol zit met ook veel autochtone bewoners is veelzeggend voor de kwaliteit en het drukt ook de prijs. Voor 30 shekel (6 euro) heb je een complete maaltijd met een koele drank. Drie keer waren sommigen van ons daar te gast waaronder ook de schrijver. En steeds weer nieuwe gasten meenemen is natuurlijk ook politiek. Je maakt een gunstige indruk en streelt de eer van onze Arabische broeders.
Dat alles politiek is in Jeruzalem (en Israel) merk je ook als je de weg vraagt. Zo vroeg ik een paar maal aan Arabische bewoners de weg naar de ‘Kotel’, dat is de Western wall, of wel de Klaagmuur. Als je een Arabier zuur wil laten kijken, of kwaad wil maken, dan moet je vooral zoiets Joods vragen....! Maar als je vraagt naar de ‘Dome of the Rock’, of de ‘El Aksa Mosk’ (die op de tempelberg staan en dus vlakbij de ‘Kotel’), dan straalt hun gezicht en willen je ze jou er bijna naar toe loodsen. Wat je zegt en hoe je het benoemt is namelijk politiek.
Maar niet alles is politiek. Na een rondwandeling door de Armeense en Joodse wijk kwamen we bij de klaagmuur. De sabbat ging spoedig beginnen. Het zag er letterlijk zwart van de mensen. En bijzonder is het dan de feestvreugde daaromtrent mee te maken. Mannen die dansen, vrouwen die liederen aanheffen. Er wordt gelachen en handen geschud. Het lijkt allemaal niet politiek correct bij onze zondagsbeleving te horen. Maar in het Jodendom is het anders. Daar gaan ernst en humor samen, gaan heiligheid en feestvreugde hand in hand. Je wordt er zelf ook een beetje anders van. Zeker als je het peloton soldaten een uitzinnige vreugdedans ziet maken waaraan geen einde komt. Wapens spelen even geen rol. De strijd van ‘wij’ tegen ‘zij’ lijkt even uit beeld. Je wordt zelfs uitgenodigd om mee te doen. Een voorproefje van universele feestvreugde. De sabbat maakt je weer mens. Niet alles is politiek.